Với những ai đang học tiếng Trung chắc chắn có nghe đến chữ hình thanh trong tiếng Hán. Vậy kiểu chữ được tạo ra như thế nào? Vậy, hãy tham khảo bài viết dưới đây để được PREP giải mã chi tiết nhé!
I. Chữ hình thanh là gì?
Ngoài chữ tượng hình, chữ chỉ sự, chữ hội ý thì còn có nhiều phương pháp tạo nên chữ Hán. Tuy nhiên, đa số chữ Hán được hình thành bằng phương pháp hình thanh, hay còn được gọi là Chữ hình thanh (形聲文字).
Chữ hình thanh trong tiếng Hán chiếm tới khoảng 80% toàn bộ chữ Hán, cấu tạo bởi 2 thành phần chính:
-
- Nghĩa phù: Có tác dụng gợi ý.
- Thanh phù: Có tác dụng gợi âm.
Cùng PREP phân tích ví dụ về chữ chữ Vị 味 để hiểu rõ hơn nhé!
-
- Nghĩa phù: Bộ thủ 口 chỉ việc liên quan đến ăn hoặc nói.
- Thanh phù: Chữ Vị 未 có nghĩa là “chưa”, “vị thành niên”.
➜ Cách tạo chữ hình thanh của chữ Hán Vị 味 cho ta thấy chữ này mang ý nghĩa liên quan đến lời ăn, tiếng nói và có âm đọc tương tự như từ Vị 未.
Chữ Hán Vị 味 còn có một âm xưa nhưng nghĩa không khác, cũng là mùi. Thanh phù Vị 味 ngày trước cũng mang âm mùi (âm hiện diện trong cách gọi địa chi thứ tám – con dê). Như vậy, bằng lối tạo chữ hình thanh có thể thấy chữ Mùi 味 cũng được diễn giải là nghĩa phù Khẩu 口 có tác dụng gợi nghĩa.
II. Ý nghĩa chữ hình thanh tiếng Trung
Như đã nói, chữ hình thanh được tạo bởi từ 2 bộ phận, một là biểu thị ý nghĩa, một biểu thị âm thanh. Vị trí không cố định và được phân thành 6 luyện chính sau:
1. Nghĩa bên trái, âm bên phải
|
Chữ hình thanh trong tiếng Hán |
Phân tích |
|
Chữ 妈 /mā/: Mẹ |
Chữ 妈 được tạo bởi 女+马 /mǎ/:
|
|
Chữ 钢 /gāng/: Thép |
Chữ 钢 được tạo bởi 钅+ 冈 /gāng/:
|
2. Nghĩa bên phải, âm bên trái
|
Chữ hình thanh trong tiếng Hán |
Phân tích |
|
Chữ 期 /qī/: Kỳ |
Chữ 期 được tạo bởi 其 /qí/ + 月:
|
|
Chữ 战 /zhàn/: Chiến |
Chữ 战 được tạo bởi 占 /zhān /+ 戈 /gē/:
|
3. Trên hình dưới thanh
|
Chữ hình thanh trong tiếng Hán |
Phân tích |
|
Chữ 芳 /fāng/: Phương (cỏ thơm) |
Chữ 芳 được tạo bởi 艹 + 方:
|
|
Chữ 竿 /gān/: Gậy tre, sào tre |
Chữ 竿 được tạo bởi ⺮ + 干:
|
|
Chữ 宇 /yǔ/: Vũ |
Chữ 宇 được tạo bởi 宀 + 于:
|
|
Chữ 爸 /bà/: Bố |
Chữ 爸 được tạo bởi 父+ 巴:
|
4. Dưới hình trên thanh
|
Chữ hình thanh trong tiếng Hán |
Phân tích |
|
Chữ 勇 /yǒng/: Dũng |
Chữ 勇 được tạo bởi 甬 + 力:
|
|
Chữ 型 /xíng/: Hình, mô hình |
Chữ 型 được tạo bởi 刑 + 土:
|
5. Ngoài hình trong thanh
|
Chữ hình thanh trong tiếng Hán |
Phân tích |
|
Chữ 固 /gù/: Cố |
Chữ 固 được tạo bởi 囗+ 古:
|
|
Chữ 阁 /gé/: Các |
Chữ 阁 được tạo bởi 门+ 各:
|
6. Trong hình ngoài thanh
|
Chữ hình thanh trong tiếng Hán |
Phân tích |
|
Chữ 问 /wèn/: Hỏi |
Chữ 问 được tạo bởi 门 + 口:
|
|
Chữ 闻 /wén/: Ngửi, nghe ngóng |
Chữ 闻 được tạo bởi 门 + 耳:
|
Như vậy, PREP đã cung cấp toàn bộ thông tin về chữ hình thanh trong tiếng Hán. Hy vọng, qua những kiến thức mà bài viết chia sẻ đã giúp bạn hiểu thêm những điều thú vị về ngôn ngữ Trung Quốc.
